Abstract: The dissertation explores anti-Jewish racism as a structural phenomenon inherent to Swedish society. While research often has separated the study of anti-Jewish racism/antisemitism from other racisms, this dissertation is located within the field of critical race studies to explore anti-Jewish racism as part of larger social and racialised structures.
The study is theoretically framed by a feminist and antiracist gaze that locates Sweden and constructions of “Swedishness” at the core of the analysis, enabling a perspective on anti-Jewish racism as a relational and dynamic social phenomenon. Methodologically the study is inspired by a qualitative tradition, situated at the crossroads of in-depth interviews with self-identified Jews on experiences of anti-Jewish racism and Jewish identity, discourse analysis of media debates, film analysis, and participant observations.
The dissertation explores the entanglements of anti-Jewish racism with notions of “Swedish exceptionalism”, “Swedish gender equality”, the categories of Protestantism and secularism, and racism against other “Others” within what is referred to as the Swedish racial regime. By doing so, the thesis expands the field of critical race studies in Sweden to incorporate an analysis of anti-Jewish racism as a social phenomenon, but also develops a critical analysis of the Swedish racial regime through a specific focus of anti-Jewish racism.
The study illuminates that migration from the Global South is often portrayed within hegemonic discourses as a racist threat against Jews, obscuring Swedish anti-Jewish racism. At the same time, the important demographical shifts that have occurred in Sweden due to this migration have rendered Jews “whiter” in relative terms, and the pressure to adapt to Protestant-secular norms of Swedish “sameness” has decreased, opening up for demands of recognition and Jewish visibility. However, Protestant-secular norms regulating Swedish society confer the category of Jews to a position of conditional “Swedishness”, with public display of Jewishness creating instances of Swedish white discomfort. Thus, the category of Jews embodies a position of ambivalence in the Swedish racial regime, subjected to processes of racialisation but also relative racial privilege. Moreover, this ambiguity occurs in a context of a dynamic of “care” towards the Jewish “Other”, shaped through the perceived threat of the Muslim “Other”, partly reducing the category of Jews to a position of victimhood, while producing an image of Sweden as a progressive and “tolerant” nation, disavowing the ongoing exclusion of those categorised as “different” from Swedish Protestant secularism.
The dissertation suggests that challenging the demands for Swedish “sameness” and the dismantling of hegemonic and racist notions of “Swedishness” would open up for greater possibilities of lives beyond racism.
Abstract: Zwei Jahre nach dem ersten Lockdown zur Eindämmung der Coronapandemie, und immer noch mittendrin, erscheint unsere neue Handreichung genau zum Thema. Wir wollten erfahren, wie es Jugendlichen in der Pandemie ergeht, die ohnehin Rassismus und Antisemitismus ausgesetzt sind. Gleich zu Beginn der Pandemie wurden asiatisch gelesene Menschen angefeindet, weil sie für die Verbreitung des Virus verantwortlich gemacht wurden, auch italienische Restaurants wurden angegriffen, als die Nachrichten über die starke Verbreitung von Covid 19 hier ankamen. Viele Jugendliche, die sich zunächst genauso wie die deutsch gelesenen Jugendlichen nicht an Abstandsregeln hielten, wurden nicht wie diese mehr oder weniger freundlich an die neuen Regeln erinnert, sondern rigoros kontrolliert. Bald schon kursierten erste Verschwörungserzählungen darüber, dass das Virus von Juden erfunden worden sei, um den Menschen zu schaden.
In den Interviews mit Fachkräften aus der (Offenen) Jugendarbeit werden wichtige Einsichten und Erkenntnisse ausgesprochen, die die Tiefe der diskriminierenden Strukturen aufzeigen und gute Einblicke in die Lebenswelten Berliner Jugendlicher geben. Die Interviews stehen für die Vielfalt Berliner Jugendarbeit und zeigen die große Bedeutung dieses oft vernachlässigten Arbeitsfeldes auf!
Abstract: Amidst the Covid-19 pandemic, antisemitic scapegoating has surfaced, giving ammunition to antisemites and extremists looking for someone to blame. Online, memes have been circulating espousing antisemitism, whilst offline, several public figures and others in the public eye have alluded to Jews being the cause of the pandemic. Blame and scapegoating of Jews is not new, and it didn’t take long for antisemitism to mutate. Concerning coronavirus, Jews have not been the primary target for hatred. Anti-Chinese messages are being shared online, with references to the “Chinese flu”, the “Wuhan virus” and the “kung flu”. This collective blame leading to denigration
of, and attacks on, people of Chinese descendent, is reminiscent the collective blame in antisemitic conspiracy theories. This briefing highlights several examples of scapegoating of Jews for earlier global pandemics and addresses Covid related antisemitism in the United Kingdom and globally.
Abstract: The racial formation of nationalism from the perspective of migration produces multiple forms of “whiteness”. “Not quite/not white” (Bhabha) translated racial difference into a culturally-hybrid formulation of the postcolonial subject in postcolonial theory. The consequence of translating racial difference into culturally hybridity also diluted a focus on the nation by focusing on the diasporic subject. In Eastern Europe however, “whiteness” is firstly marked by the ambiguous history of the racial other within the nation rather than the historical colonization of racial others beyond. Further, the often traumatic displacement of racial others in/from Eastern Europe has more to do with forms of nationalism than colonialism. Thus, the displacement of racial others in relation to Eastern European nationalism take on an importance largely missing in deracinated postcolonial condemnations of the nation. Europe-based Israeli artist Yael Bartana’s And Europe will be stunned: the Polish trilogy, provides a provocative invitation to think the disturbing place of race in the formation of nationalism in Eastern Europe precisely from these two dimensions: the history of racial difference (Jews) within the nation (Poland), and the centering of racial “returns” for the past and future of nations both in Eastern Europe and beyond it. Through film, public performance and spoken/written word, And Europe… firstly stages the nation from the historical perspective of displaced/exterminated racial others. Through a provocative call to return of the Jews into the Polish nation from which they fled or were exterminated, Bartana proposes a ghostly and literal racially hybridity within the nation to counter the ongoing construction of “whiteness” in Eastern Europe. Secondly, And Europe.. also performs a powerful critique of the problematic politics of return in Israel which deploys Europe’s treatment of its Jewish others to now consecrate the Israeli nation as an exclusively Jewish state. The currency of “whiteness” from the doubled perspective of a future Poland and the present in Israel delivers contradictory returns for the nation by producing hybridity here in Europe and homogeneity there outside it.
By thinking “whiteness” for/against the nation, the essay shows how the returns of race and of racial others can help think a hybrid nation both within Eastern Europe and outside it. Seen from a global perspective, “Whiteness” in Eastern Europe thus offers the racially hybrid nation rather than the culturally hybrid postcolonial subject as a counter to the racism of contemporary nationalisms.
Abstract: Przez ostatnie dwa lata eksperci i ekspertki współpracujący z Żydowskim Stowarzyszeniem Czulent przy realizacji projektu „Zintegrowany system monitorowania antysemickich przestępstw i mowy nienawiści oraz pomocy i wsparcia dla członków społeczności żydowskiej” katalogowali i analizowali nienawistne wpisy, symbole i znaki znalezione w przestrzeni publicznej oraz na platformach mediów społecznościowych. Celem tychże działań, była analiza nienawistych treści wymierzonych w społeczność żydowską. Badając sposoby wykorzystania mediów społecznościowych, symboli i memów w próbach indoktrynacji i ataków na grupy mniejszościowe oraz reakcje organów ścigania czy wymiaru sprawiedliwości, doszliśmy do wniosku, iż nadal dominuje niska świadomość społeczna na temat praktyk i obrazów współcześnie promujących nienawiść.
Wychodząc naprzeciw potrzebom osób działających na rzecz praw człowieka, stworzyliśmy niniejsze opracowanie w którym zebrano przykłady symboli, pojawiających się w przestrzeni publicznej, aby zilustrować ich dwuznaczność, ironię i wiarygodne zaprzeczenia, dając możliwość osobom aktywistycznym narzędzia w rozszyfrowaniu i zmierzeniu się z symboliką nienawiści.
Wychodząc z założenia, iż nienawiść nie ogranicza się do żadnego spektrum ideologicznego, zebraliśmy i opracowaliśmy materiały, które wykorzystywane są do ataków na grupy mniejszościowe i nie tylko. Publikacja została ponadto poszerzona o perspektywę socjologiczną, uwzględniającą nienawistne znaki w domenie symbolicznej autorstwa Lecha M. Nijakowskiego. Psychologiczne aspekty mowy nienawiści opracowane przez Mikołaja Winiewskiego oraz praktyczne rozwiązania prawne opracowane przez Joanna Grabarczyk-Anders, Jacka Mazurczaka oraz Tomasza Plaszczyka.
Publikacja ta, zawiera nie tylko symbole związane z ruchami skrajnymi, które są dostrzegane przez społeczeństwo i jednoznacznie odbierane jako przejaw nienawiści, ale również takie, które nie wzbudzają zainteresowania czy niepokoju ponieważ eksponują niejasne i kontekstowe symbole nienawiści wykorzystywane bez większych konsekwencji, jeśli w ogóle. Są to symbole i znaki, które wykorzystują ironie, humor, przekierowanie na inny temat, błędną charakterystykę i estetykę, aby zawoalować swoje przekonania i zatrzymać „normies” w nienawiści.
Strategia ta polega na przywłaszczaniu symboli i przypisywaniu im nienawistnego znaczenia. W tym kontekście, na przykład gest „okay” czy żaba Pepe, mogłoby się wydawać dają możliwość wiarygodnego odpierania zarzutu o szerzenie nienawiści i ośmieszają oskarżyciela. Co w konsekwencji przyczynia się do zakodowanego funkcjonowania nienawiść w głównym nurcie. Mając ponadto na uwadze przyswajalność nowych technologii i platform komunika-
cyjnych, wiele ruchów nienawiści dostosowało się do młodzieżowych platform, takich jak TikTok, Instagram, Twitch czy Discord. Równie sprawnie wykorzystują serwery gier wideo, by radykalizować, propagując nienawiść i nienawistne zachowanie. Budują w ten sposób sieć kontaktów, mobilizują nowe grupy dla poparcia skrajnych grup czy partii politycznych, burząc podział pomiędzy światem online i światem offline. W ten sposób nienawiść ograniczona do ekstremalnych przestrzeni online, jest normalizowana i coraz częściej pojawia się w „prawdziwym życiu”, gdzie często jest powiązana z przypadkami terroryzmu
na całym świecie.
Dlatego tak ważne są rozwiązania systemowe, bazujące na wsparciu infrastruktury badawczej i edukacyjnej, zaangażowania organizacji non-profit oraz grup społecznych w przeciwdziałanie nienawiści. Niewystarczające jest
ustanowienie prawa przeciwko stale ewoluującym praktykom nienawistnym
grup skrajnych, bez rozwiązań edukacyjnych w tym zakresie, prewencyjnych i informacyjnych. Bez podejścia międzysektorowego tworzy się przestrzeń dla grup i ruchów nienawiści, które w pełni mogą działać na wolności i szerzyć nienawiść.
Mamy nadzieje, że nasze opracowanie przyczyni się do zmiany i będzie
zaczątkiem takiej współpracy.
Spis treści:
Domeny symboliczne i nienawistne znaki. Perspektywa socjologiczna. Lech M. Nijakowski
Psychologiczne aspekty mowy nienawiści. Mikołaj Winiewski
Znaki nienawiści – katalog. Anna Makówka-Kwapisiewicz
Zawiadomienie o przestępstwie i co dalej? – uwagi praktyczne. Tomasz Plaszczyk
Postępowania dotyczące mowy nienawiści w Internecie. Joanna Grabarczyk-Anders, Tomasz Plaszczyk, Jacek Mazurczak
Słowniczek podstawowych pojęć. Tomasz Plaszczyk
Kazusy – przykłady zawiadomień o przestępstwach z nienawiści
Publikacja powstała w ramach projektu „Zintegrowany system monitorowania antysemickich przestępstw i mowy nienawiści oraz pomocy i wsparcia dla członków społeczności żydowskiej”, realizowanego przez Żydowskie Stowarzyszenie Czulent oraz Gminę Wyznaniową Żydowską w Warszawie. Projekt finansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach programu Prawa, Równość i Obywatelstwo na lata 2014-2020 oraz Fundacji Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość (EVZ).
Abstract: Racism is a challenge to reason, especially scientific reason, since it is possible to demonstrate that human "races" do not exist for science, and that, for example, the genetic difference between two supposed "races" is no greater than that which can separate two individuals within the same "race". Racism is a denier of human rights. In short, whether it is a question of reason or of law, racism clashes head-on with universal values, and the anti-racist struggle should, in this perspective, only be backed by universalism.
Abstract: Das Working Paper setzt sich mit Verschränkungen von Migrationserfahrung, Antisemitismus und antislawischem Rassismus auseinander und ergänzt damit die Publikationen des Projekts zu Russland und postsowjetischer Migration. Grundlage des Texts sind vier Interviews, die die Autorin Veronika Kiesche mit Angehörigen der zweiten Generation jüdischer Kontingentflüchtlinge durchgeführt hat.
Themen, die sich durch die Interviews ziehen, sind Fragen nach Zugehörigkeit und Identität, aber auch die Erfahrung von Fremdzuschreibung, Antisemitismus, antislawischem Rassismus und Diskriminierung.
Mit den jüdischen Zuwanderer*innen, die als sog. Kontingentflüchtlinge nach Deutschland kamen, waren bestimmte Vorstellungen, Erwartungen und Fantasien verbunden; die großzügige Einwanderungspolitik geschah nicht zuletzt auch vor dem Hintergrund der immer kleiner werdenden jüdischen Gemeinden in Deutschland. Die Menschen, die kamen, entsprachen allerdings nicht unbedingt diesen Vorstellungen. Wie die Autorin am Beispiel von Artikeln aus dem Spiegel zeigt, machten sich zunehmend Ressentiments breit und die Wahrnehmung der Zugewanderten verschob sich von Jüdinnen*Juden zu »Russen«. Verbunden damit waren alte, wiederkehrende antislawische Ressentiments – was nicht heißt, dass die jüdischen Immigrant*innen nicht auch Antisemitismus erlebten.
Der einführende Text von Prof. Dr. Hans-Christian Petersen zeigt die Ursprünge und Kontinuitäten des antiosteuropäischen und antislawischen Rassismus auf und macht deutlich: Postsowjetische Jüdinnen*Juden kommen in Migrationsdebatten noch zu wenig vor. Ihre Erfahrungen mit antislawischen Ressentiments bleiben eher unsichtbar, denn als weiße Migrant*innen werden sie nicht als von Rassismus Betroffene wahrgenommen.
Abstract: This paper examines the discourse around anti-Semitism in Germany since 2000. The discourse makes use of the figure of the Jew for national security purposes (i.e. via the Israeli-Palestinian conflict and the trope of the “dangerous Muslim”) and the politics of national identity. The article introduces the concept of the “War on Anti-Semitism”, an assemblage of policies about national belonging and security that are propelled primarily by white racial anxieties. While the War on Terror is fought against the Muslim Other, or the War on Drugs is fought against predominantly Latinx and Black communities, the War on Anti-Semitism is ostensibly fought on behalf of the racialized Jewish Other. The War on Anti-Semitism serves as a pretext justifying Germany's internal and external security measures by providing a logic for the management of non-white migration in an ethnically diverse yet white supremacist Europe.
In 2000, a new citizenship law fundamentally changed the architecture of belonging and im/migration by replacing the old Wilhelminian jus sanguinis (principle of blood) with a jus soli (principle of residency). In the wake of these changes and the resulting racial anxiety about Germanness, state sponsored civil-society educational programs to fight anti-Semitism emerged, targeting predominantly Muslim non-/citizens. These education programs were developed alongside international debates around the War on Terror and what came to be called “Israel-oriented anti-Semitism” in Germany (more commonly known as “Muslim anti-Semitism”).
Triangulated through the enduring legacy of colonial racialization, the Jew and the Muslim are con/figured as enemies in socio-political German discourses. This analysis of the War on Anti-Semitism has serious implications for our understanding of “New Europe”. By focusing on the figure of the Jew and the Muslim, the implications of this work transcend national borders and stress the important connection between fantasy, power, and racialization in Germany and beyond.
Abstract: In June 2020, Black Lives Matter UK (BLM-UK) posted a series of tweets in which they endorsed the pro-Palestinian Boycott, Divestment and Sanctions movement. Calling for ‘targeted sanctions in line with international law against Israel’s colonial, apartheid regime,’ one tweet claimed that ‘mainstream British politics is gagged of the right to critique Zionism’. The tweets were seen by some to be antisemitic and resulted in the English Premier League, the BBC and Sky Sports, which had hitherto been supportive of the Black Lives Matter protests, distance themselves from the Black Lives Matter movement. One month later, during the BLM protests in the USA, Black NFL player DeSean Jackson posted material to his Instagram story that was also viewed as antisemitic. This article unpacks, via these two sports-based incidents, the relationship between anti-racism, antisemitism, and anti-Zionism. I discuss how these tensions are not new, but a clear echo of the tensions that existed in the 1960s and 1970s during the height of the Civil Rights Movement; these tensions continue because the foundational issues remain unchanged. These two incidents raise important questions about how sports organisations operate in a world where sport is seen as ‘apolitical’ and strive for ‘neutrality’ but fail to recognise sport is political and that a position of neutrality cannot be successfully achieved. The article assesses the challenges that arise when sports organisations, and their athletes, choose to engage in a certain kind of sport politics.
Abstract: The brutal, racist murder of George Floyd on 25 May 2020 sparked a reckoning about the treatment of Black people all over the world, and the undeniable reality of systemic racism and discrimination in societies on both sides of the Atlantic. We vociferously expressed our concerns about this at the time. However, we realised that we needed to go further. No community is immune from the scourge of prejudice and ours is no exception. As society as a whole sought to examine racial diversity, the Board of Deputies became aware of moving and concerning testimonies of Black members of our own community about their experiences.
As such, we launched this Commission to learn more about the experiences of Black Jews, Jews of Colour and Sephardi, Mizrahi and Yemenite Jews, to examine the issues and make recommendations for how our community can do better. We were delighted that the eminent journalist of Black and Jewish heritage, Stephen Bush, agreed to Chair the Commission.
The report’s release in the week that George Floyd’s murderer has been found guilty, and on this year’s Stephen Lawrence Day, feels particularly poignant, especially given the Commission’s many references to the Macpherson report into the murder of Stephen Lawrence.
Our Commission has considered 17 different areas of communal life, and the ground-breaking report makes 119 recommendations, with profound implications for British Jewry. Among them are the following:
Representative bodies and organisations involved in rabbinic training should encourage members of under-represented ethnic groups to put themselves forward for communal roles
Jewish schools should ensure that their secular curriculum engages with Black history, enslavement and the legacy of colonialism, and review their curriculum through a process led by students, particularly those who define as Black or of Colour
Jewish studies departments should ensure that their teaching celebrates and engages with the racial and cultural diversity of the Jewish community worldwide, including Mizrahi, Sephardi and Yemenite tradition
Communal institutions, particularly synagogues and schools, should commemorate key dates for diverse parts of the community, like the Ethiopian Jewish festival of Sigd and the official Day to Mark the Departure and Expulsion of Jews from the Arab Countries and Iran (30th November)
Schools and youth movements should improve training for teachers and youth leaders on tackling racist incidents
Communal bodies and Jewish schools should establish regular listening exercises that seek the concerns of their members or students
Communal bodies should ensure that complaints processes are accessible, transparent, fair and robust, with all complaints related to racism handled according to the Macpherson principle, and specific new processes for handling complaints about security
Communal venues should ensure that their security guards or volunteers desist from racial profiling
Communal venues should institute bag searches for all visitors, including regular attendees, so as not to stigmatise people who look different, without compromising on security
A code of conduct should be developed for discourse on social media, making clear that attempts to delegitimise converts, calling people names such as ‘Kapo’, or using Yiddish terms such as ‘Shvartzer’ in a racist way, are completely unacceptable
Batei Din should improve processes for conversion, including stricter vetting of teachers and host families, and a clearer process for complaints
Abstract: Restitution for the mostly Jewish property and assets that were confiscated by the Nazis during World War II (WWII) in various European states has been a highly debated issue ever since the end of the war. Countries that adhered to the ideas of communism and nationalisation of property in the immediate aftermath of the war failed to address this issue until very recently. Serbia, too, has only began to consider remedying the incredible damage done to its rather small Jewish community. More specifically, in the past decade, Serbia has been trying to repair the damage by passing a series of restitution laws which eventually led to separate legislation on heirless property. This paper explores the substance and application of these laws, as well as the history of discrimination based on which the Serbian Jewish community was persecuted by German occupiers and their collaborators. In doing so, through the lens of Critical Race Theory (CRT), this paper identifies another group that has been persecuted on the basis of race, namely the Romani. What follows from such research is the following: firstly, the law allowed for discrimination on a racial basis of both Jews and Roma during WWII and, secondly, the law is now remedying the damages caused towards the former group, but not the latter. In conclusion, this paper suggests that such a distinction is made due to a possible interest convergence, as defined by CRT.
Abstract: The more than a million, mostly Muslim, arrivals in the European Union in recent years have given mainstream politicians an opportunity to generate and exploit the public racist, xenophobic and ultra-nationalist urges of the sort that had previously been the exclusive preserve of the extreme right. This successful vote-getting strategy hingeS on disassociating ethno-religious hatred, which Islamophobia is, from its most stigmatized example in Europe: antisemitism. Nowhere has this process been clearer than in Hungary, infamous for ‘solving’ the migration crisis by erecting a wire fence along its borders. Viktor Orbán and his ruling Fidesz party have stolen the racist thunder of the far-right Jobbik party, but without the latter’s once open antisemitism. Jobbik has responded by also seemingly renouncing antisemitism, ignoring the protests of its more die-hard neo-Nazi supporters. Kalmar’s article focuses on the government’s use of a conspiracy theory about the Jewish financier George Soros as an example of exploiting antisemitism while claiming to oppose it. It suggests that the process of rejecting antisemitism, if disingenuously, in order to legitimize Islamophobic racism in Hungary is a useful model for examining similar processes in much of the Euro-Atlantic world.
Abstract: The question as posed is a challenge, not only to those who assigned it as a theme to be explored, and not only to those who expect to answer it, but also to all of Europe in which anti-Semitism persistently continues to show its face half a century after the closing of the Death Camps. Five decades separate us from the last days of the Gas Chambers and of the Crematoria, and still the embers of hatred for Jews, for "The Despised Other", smoulder beneath the surface of post-World War II Europe, erupting spasmodically from Madrid to Moscow. The question as phrased is a direct challenge to all of European heritage precisely because it contains its own answer, an answer no one desires to express or hear, for it embodies a confession of a fundamental flaw in the fraying tapestry that is Europe today after Bosnia. To give voice to the answer, however circuitously, would be to confront head on the centrifugal danger that, if not neutralised, could unravel the process of European unification and integration. The question as put is a classic example of a rhetorical query of a combined question and answer: thus "Why is it so?" implies, at the same time, "Hatred for Jews did not die in Auschwitz; it was not even mortally wounded". The only question remaining is: "How forthright will the attempt to examine the answer be?" Not how accurate, but how honest? Unavoidably it will be accusatory and, quite possibly, offensive. As one performs cultural vivisection of that which was, still is, and, most probably, will continue to be an attribute of a Europe chronically infected by the virus of continuing anti-Semitism, there has to be, of necessity, a shocked response. Hence the underlying tension of the topic for which the messenger is all too often blamed.
Abstract: Emma was born in 1956. Her parents survived the Holocaust with the help of false documents and their Slavic appearance – goes the family legend. Emma was brought up by her parents, according to communist principles. She is already 17 when she first learns from her aunt that she is Jewish. She meets her husband, Ben, a Nigerian, in 1976, and they leave for Nigeria. A year later Emma returns alone, pregnant, and from then on, her relationship with Ben is almost completely cut off. In 1990, Emma sends her child to a Jewish school. The analysis of the narrative interview reveals that for Emma, the meaning of choosing a stranger from a different culture was to get rid of a stigma. The presence of the colored child born from the relationship comforts her – if she manages to hide the Jewishness of the child, this covers her Jewishness as well. Along with this, she seems to be trying to protect her son from her identity problem: the color of his skin gives clear evidence of who he is and where he comes from. A decade later, she changes her strategy: now she wants the hidden stigma to be revealed and seen. And once more she uses her son to achieve this: if her son attends a Jewish school, he becomes Jewish. And if he is Jewish, that means that she too is Jewish.
Abstract: n this article, we argue that Labour’s antisemitism crisis has been misunderstood. We suggest that a more accurate and sophisticated understanding of antisemitism offers a way forward. There are three elements to this claim. First, by drawing on existing data on attitudes towards Jews, we criticise the widespread focus on individual ‘antisemites’, rather than on the broader problem of antisemitism. In turn, we conceive of antisemitism not as a virus or poison, as in so many formulations, but rather, as a reservoir of readily available images and ideas that subsist in our political culture. Second, following on from this understanding, we offer five ways forward. Finally, we set this analysis in the context of a historical parting of the ways between anti‐racism and opposition to antisemitism. An anti‐racism defined solely by conceptions of whiteness and power, we argue, has proven unable to fully acknowledge and account for anti‐Jewish racism.
Abstract: A kutatás az Eötvös Loránd Tudományegyetem (ELTE) Szociálpszichológia Tanszékének vezetésével, a Social Development Institute és a Political Capital részvételével, a Foundation „Remembrance, Responsibility, and Future” (EVZ Alapítvány) támogatásával valósult meg 2017-ben. A projekt három célt kívánt elérni: 1) beazonosítani a romaellenesség és az antiszemitizmus sajátos, a társadalmi, politikai, gazdasági és pszichológiai tényezők által kiváltott mechanizmusait; 2) kiértékelni az előítéletek csökkentését célzó projekteket (intervenciókat); valamint 3) javaslatokat megfogalmazni a romaellenességgel és az antiszemitizmussal szembeni hatékony fellépéssel kapcsolatban. A projekt során a résztvevő szervezetek meta-analízist készítettek az antiszemitizmussal és romaellenességgel kapcsolatos már publikált vagy a jövőben megjelenő munkák alapján, feldolgozták a rendelkezésre álló nemzetközi adatbázisokat, valamint értékelték a létező projekteket, intervenciókat. Sor került továbbá egy online kérdőíves felmérésre is, hogy teszteljük a cigányellenességet és antiszemitizmust magyarázó változók közti kapcsolatokat.
Abstract: Stereotypy o Romech a Židech v české společnosti. Jaké jsou a jak s nimi pracovat?
Jak funguje vzdělávání proti předsudkům v českých školách a jaké jsou příklady dobré praxe?
Tým ze Sociologického ústavu Akademie věd na datech z posledních let ukázal, jak jsou v české společnosti rozšířené stereotypy o Romech a Židech. Jedním ze zjištění je, že menší předsudky vůči Romům mají lidé, kteří se s nějakými Romy osobně znají.
Škola je jedním z nejdůležitějších míst, kde je možné pozitivně ovlivnit postoje mladých lidí. Tým Ústavu pro studium totalitních režimů se proto ptal učitelů a lektorů, jaké jsou jejich zkušenosti se vzděláváním k toleranci. Nabízíme doporučení, jak pomoci školám efektivně oslabovat předsudky.
Zjistili jsme, že předpokladem úspěchu je spolupráce celé školy. Další úspěšnou strategií je podpora setkávání žáků z různých sociálních skupin. Je rovněž třeba podporovat vzdělávání učitelů tak, aby dokázali ve třídě zvládat debatu o kontroverzních tématech.
Výsledky výzkumu jsme shrnuli do závěrečné zprávy, v níž najdete:
Kvalitativní i kvantitativní shrnutí současné praxe vzdělávání pro toleranci, realizovaných programů a jejich podpory.
Naše doporučení pro donory, jak efektivněji nastavit projektovou podporu, a pro školy a pedagogy, jak s předsudky ve škole lépe pracovat.
Rozsáhlou studii o postojích české společnosti vůči Romům a Židům.
Abstract: #AtmintisAtsakomybeAteitis
Atmintis. Atsakomybė. Ateitis. Tai yra nuoseklūs laiptai, vedantys link realių teigiamų pokyčių
visuomenėje. Demokratijos ir tolerancijos ateitis priklauso nuo atminties ir prisiimtos atsakomybės,
leidžiančių žengti toliau. Žingsnis į ateitį – apžvelgus, įvertinus ir pasirėmus geriausių iniciatyvų prieš
diskriminaciją patirtimi – toks yra šio projekto tikslas.
Nuosekliai dirbant žmogaus teisių užtikrinimo ir tolerancijos sklaidos bei švietimo srityje Lietuvos žydų
Lietuvos žydų (litvakų) bendruomenė subūrė ekspertų grupę iš Lietuvos žmogaus teisių ekspertų,
bendruomenių aktyvistų, akademinės visuomenės atstovų ir užsienio ekspertų. Ši grupė ėmėsi ambicingos
užduoties - kurti veiksmingas ir kokybiškas rekomendacijas dėl veiksmų, kovojant su antisemitizmu ir
romafobija Lietuvoje.
Inicijavusi tyrimus ir remdamasi jų rezultatais, pasitelkusi mokslinius darbus bei geruosius pavyzdžius,
analizuoti projektai ir socialines iniciatyvos, prisidėjusios prie ksenofobijos apraiškų mažinimo Lietuvos
visuomenėje. Grupė ekspertų ruošė rekomendacijas ir išvadas, apie veiksmus, kurie geriausiai pasiekia
tikslines grupes ir turi esminį poveikį, skleidžiant toleranciją, keičiant visuomenės požiūrį į žydų bei romų
tautines bendruomenes, bei integruojant pažeidžiamiausias grupes į visuomenę.
Naujosios rekomendacijos teikiamos EVZ fondui ir viešinamos Europos sąjungos lygmeniu.
Šių rekomendacijų pagrindu EVZ fondas formuos tolimesnių programų gaires, kovojant su antisemitizmo,
romafobijos ir ksenofobijos apraiškomis Europos šalyse. Jomis vadovaujantis, bus siekiama efektyviai
šalinti Lietuvos visuomenėje netoleranciją skatinančius stereotipus, mažinti atskirtį tarp etninių sluoksnių,
užkirsti kelią įvairioms neapykantos „kitokiems“ apraiškoms.
Projektą lydėjo informacinė kampanija #AtmintisAtsakomybeAteitis socialiniuose tinkluose, ruošti
straipsniai Lietuvos žiniasklaidoje, įvairūs renginiai, orientuoti į visuomenės švietimą apie tragišką žydų ir
romų patirtį Holokausto metu ir sklaidantys ksenofobinius mitus.
Sukurtos rekomendacijos pristatytos baigiamojoje tarptautinėje konferencijoje, skirtoje paminėti
tarptautinę dieną prieš fašizmą ir antisemitizmą. Konferencija bei kiti renginiai padėjo plėtoti efektyvų valdžios institucijų ir nevyriausybinio sektoriaus dialogą, pasidalinti patirtimi ir rekomendacijomis, siekiant
užtikrinti tautinių bendruomenių teisių ir laisvių įtvirtinimą bei įgyvendinimą, demokratinių procesų ir
pilietinės visuomenės Lietuvoje stiprinimą ir tolerancijos sklaidą.
Lietuvos žydų (litvakų) bendruomenė projektą vykdė kartu su partneriais:
Romų visuomenės centras
Lietuvos žmogaus teisių centras
Moterų informacijos centras
Projektą „Rekomendacijų dėl veiksmų kovojant su antisemitizmu ir romafobija Lietuvoje, paruošimas ir
viešinimas“ rėmė:
EVZ fondas (Vokietija). („Erinnerung, Verantwortung, Zukunft“ vok. – tai „Atmintis, Atsakomybė,
Ateitis“ liet). Fondas remia sistemingus ir ilgalaikius tyrimus, analizuojančius romų ir žydų diskriminavimą
bei marginalizaciją Europoje.
