Macierzyństwo po żydowsku w narracjach matek żyjących w Polsce
Jewish motherhood in the narratives of mothers living in Poland
W niniejszym artykule prezentujemy macierzyńskie doświadczenia trzech kobiet żydowskiego pochodzenia. Dane zebrane zostały za po-mocą wywiadu swobodnego z elementami narracji, a analizowane za pomocą językowo-narracyjnej metody analizy tekstu. Głównym pyta-niem, na które staramy się znaleźć odpowiedź, jest: Jakie typy macie-rzyństwa prezentują matki Żydówki? I czym charakteryzuje się każdy z nich? Cele artykułu to: (1) Zestawienie trzech stylów macierzyństwa i charakterystyka każdego z nich, (2) Ukazanie znaczenia transfe-ru kultury pochodzenia i wychowania dla pełnienia roli rodzicielskiej przez kobiety pochodzenia żydowskiego. W artykule przedstawiamy kulturowy wzór macierzyństwa, zestawiamy figurę matki-Polki z Jidy-sze Mame. Następnie prezentujemy szczegółowe założenia metodolo-giczne. W kolejnej części charakteryzujemy trzy typy macierzyństwa: jednokulturowe, dwukulturowe i wielokulturowe. Nasze analizy prowa-dzą do wniosków końcowych, wskazujących na to, że pomimo współ-czesnych przemian społecznych nadal za religijne wychowanie dzieci odpowiadają matki. Jednocześnie wskazujemy na podobieństwa po-między matką-Polką a Jidysze Mame.WprowadzenieMacierzyństwo to z jednej strony bardzo zindywidualizowane doświadczenie wielu kobiet, z drugiej – zjawisko niezwykle złożone, wieloaspektowe, dające asumpt do naukowych dociekań w obrębie wielu dyscyplin naukowych, w tym także pedagogiki. W literaturze znaleźć można rozważania na temat biologicznych aspektów stawa-nia się matką (np. Lichtenberg-Kokoszka 2008; Nowakowska 2014), analizy dotyczące społeczno-kulturowych uwarunkowań macierzyń-stwa (np. Budrowska 2000; Grzelińska 2012; Maciarz 2004; Sikor-ska 2012) czy też zmagania z rolą matki w kontekście innych ról życiowych (np. Pryszmont-Ciesielska 2011; Sokołowska 2013). Co ważne, wiele badań z tego obszaru prowadzonych jest w oparciu o narracje samych matek, zapisy doświadczeń konkretnych kobiet, funkcjonujących w różnych warunkach społecznych, ekonomicznych
In this article, we present the motherhood experiences of three women of Jewish origin. The data was collected through a casual interview with elements of narrative and analyzed using the linguistic-narrative method of text analysis. The main question we are trying to answer is: What types of motherhood are presented by Jewish mothers? And what are the characteristics of each of them? The aims of the article are: (1) A comparison of three styles of motherhood and the characteristics of each of them, (2) Showing the importance of the transfer of culture of origin and upbringing for fulfilling the parental role by women of Jewish origin. In the article we present the cultural model of motherhood, we compare the figure of the Polish Mother with the Yiddish Mame . Then we present detailed methodological assumptions. In the next part, we characterize three types of motherhood: monocultural, bicultural and multicultural. Our analyzes lead to final conclusions indicating that, despite contemporary social changes, mothers are still responsible for the religious upbringing of children. At the same time, we point out the similarities between the Polish mother and the Yiddish Mame .
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/
26(1)
103–123
Macierzyństwo po żydowsku w narracjach matek żyjących w Polsce. 2023: 103–123. https://archive.jpr.org.uk/10.12775/SPI.2023.1.005.