Abstract: “DE KANARIE IN DE KOLENMIJN”
‘Dreiging’ is een moeilijk meetbaar fenomeen. Soms is het evident en expliciet; soms is een dreiging verborgen en sluimerend. Soms is er een duidelijke afzender en is het gericht tegen een duidelijk doelwit, in andere gevallen is het veel minder duidelijk.
Het huidige dreigingsbeeld wordt steeds minder duidelijk : er komen afzenders bij en er komen doelwitten bij. Hierdoor zou men kunnen concluderen dat de specifieke dreiging gericht tegen de Joodse gemeenschap, in vergelijking met voorgaande jaren, afneemt.
De Stichting Bij Leven En Welzijn (BLEW) heeft een dreigingsindex samengesteld, waarmee verschillende factoren zo objectief mogelijk kunnen worden gewogen. Deze index meet op een consistente wijze de dreiging door de jaren heen. Hierdoor ontstaat een objectief beeld van de ontwikkeling van het dreigingsniveau.
In tegenstelling tot wat men zou verwachten geeft de index aan dat het dreigingsniveau de laatste paar jaar toeneemt. Naast deze objectieve weging heeft BLEW een breed opgezet onderzoek naar het veiligheidsgevoel binnen de Joodse gemeenschap uitgevoerd. Ook uit deze kwalitatieve enquête komt het beeld naar voren dat joden zich steeds minder veilig voelen. Het veiligheidsgevoel neemt kortom af. Dit is overigens weer in overeenstemming met de metingen over het toenemende aantal antisemitische incidenten in Nederland en de landen om ons heen.
Ondanks dat men, op basis van de relatieve “rust” in Europa wat betreft aanslagen tegen joodse doelwitten in Europa, zou vermoeden dat de dreiging afneemt, is de conclusie van dit rapport overduidelijk en zorgwekkend :
Alle signalen wijzen op een verslechterde situatie. De toename van de dreigingsindex en de (globale en nationale) toename van het antisemitisme bevestigen het gevoel dat binnen de Joodse gemeenschap leeft dat het minder veilig wordt.
Helaas fungeren Joden al eeuwen als de ‘kanarie in de kolenmijn’. Zo ook in het huidig tijdgewricht, waar de bedreiging van joden en andere minderheden een prelude zal zijn van een probleem dat de gehele Nederlandse samenleving treft. Tenzij we nu gezamenlijk opstaan en alle kennis, kunde en ervaring samenbrengen om te zorgen dat de Dreigingsindex niet alleen een dalende lijn zal vertonen, maar vooral niet meer nodig zal zijn.
Het dreigingsrapport 2019 laat helaas zien dat dit doel nog ver weg is.
Abstract: Publiek Private samenwerking onvoldoende.
BLEW brengt nu voor de derde maal haar dreigingsrapport uit. Sinds ons eerste rapport, in 2014, is het denken rondom beveiliging drastisch veranderd. De conclusie van het eerste rapport was dat er op korte termijn meer beveiliging nodig was. Momenteel is de vraag niet of maar hoe we als Joodse gemeenschap, en in toenemende mate als maatschappij, ons kunnen beschermen tegen terrorisme.
Het antwoord op die vraag hangt af van de aard en mate van dreiging waarbij de ‘modus operandi’ (wijze van aanslag plegen) steeds wisselt. Deze blijft onverminderd hoog, maar de aard van de dreiging verandert: de weerbaarheid is weliswaar toegenomen maar de risico’s zijn groter geworden. De hogere alertheid en grotere weerbaarheid van met name de overheid vergroot de veiligheid, maar met een veel gevaarlijker en fatalere modus operandi waarbij het maken van veel slachtoffers in openbare en moeilijke te beveiligen doelen
prioritiet heeft is de dreiging niet als minder te kwalificeren.
De Joodse gemeenschap blijft een primair doelwit van jihadistisch terreur. De haat tegen het Westen, Israël en Joden in het bijzonder blijft ideologisch met elkaar verbonden. Het huidige dadersperspectief is onveranderd. De targets lijken echter, ook op ideologische gronden, te verschuiven naar meer algemeen Westerse ‘soft targets’ waarbij aanslagen worden gepleegd in onschuldige niets vermoedende menigtes: zelfmoordaanslagen, steekpartijen, doelbewuste aanrijdingen en schietpartijen met zware wapens.
De overheid ziet zich in snel tempo geconfronteerd met grote uitdagingen zoals aanslagen in openbare ruimtes, toenemende invloed van salafisme, radicalisering, terugkerende Nederlandse jihadisten, falend integratiebeleid, de vluchtelingenstroom en open grenzen.
De overheid intensiveert haar inzet door het uitbreiden van de Nationale Terrorisme Lijst, het mede-oprichten van een Europees Centrum voor Terrorisme Bestrijding, het ontmoedigen van het uitreizen naar Syrië onder radicale moslims, het beter controleren van vluchtelingen die Nederland binnenkomen en het opleiden van speciale eenheden van de Koninklijke Marechaussee.
De Stichting Bij Leven en Welzijn zet zich al 45 jaar in voor een veilige samenleving. BLEW heeft ervaring en expertise voor de beveiliging van een klein en kwetsbaar deel van onze samenleving; daarbij hebben wij een visie op de bescherming van de samenleving in bredere zin. Het gezamenlijke belang wordt steeds duidelijker zichtbaar. De enige manier om optimaal effectief te beveiligen is door samenwerking. Wij zien grote kansen voor de betere benutting van Publiek Private Samenwerkings verbanden (PPS) en hopen dat dit rapport een uitnodiging
zal zijn om deze verder te exploreren.
Abstract: De situatie is kritiek en het enige antwoord op korte termijn is beveiliging.
Hierbij presenteert Bij Leven En Welzijn (BLEW) haar eerste dreigingsrapport over de situatie van de Joodse gemeenschap in Nederland. Dit rapport heeft tot doel om het dreigingsbeeld voor de Joodse gemeenschap in Nederland in beeld te brengen.#
Naast een schets van de belangrijkste factoren die dit dreigingsbeeld bepalen introduceren wij de BLEW-index, waarmee objectief kan worden gemeten wat het dreigingsniveau op een bepaald moment is. Wij doen dit via de formule ‘Dreiging = Waarschijnlijkheid + Risico’.
Het rapport gaat in op de situatie van de afgelopen twee jaar. De reden hiervoor is dat de veiligheidssituatie sinds 2012, door het toenemen van het aantal (en het terugkeren van) uit Europa afkomstige jihadstrijders, significant is verslechterd. Dit jihadisme richt zich na terugkomst in Europa veelal tegen Westerse en specifiek Amerikaanse en Israëlische doelen. Omdat Amerikaanse en Israëlische doelen (zoals consulaten, ambassades en informatiecentra) in Europa zeer goed beveiligd zijn, worden Joodse soft-targets als synagogen, scholen en musea – voor velen synoniem aan Israëlisch – vanuit een daderperspectief interessantere en haalbare doelen.
Deze situatie wordt bovendien gevaarlijker omdat de duizenden naar Europa terugkerende Syriëgangers goed zijn getraind, zich niet gebonden voelen door landsgrenzen en onmogelijk permanent door de inlichtingendiensten kunnen worden gemonitord.
Deze en andere factoren zijn meegenomen in de BLEW-monitor, waarbij onze conclusie is dat het dreigingsniveau als ‘kritisch’ moet worden bestempeld en dat het belang van beveiliging voor de Joodse gemeenschap groter is dan ooit.
Reeds in 2012 heeft BLEW bij de relevante overheidsinstanties aangegeven dat de veiligheidssituatie voor de Joodse gemeenschap in Nederland kritisch begon te worden. Dit werd destijds niet gedeeld door de relevante overheidsinstanties. Na de aanslagen op Joodse instellingen in landen om ons heen (in 2012 in Toulouse en recentelijk Brussel) en het steeds grotere aantal uit vooral Syrië teruggekeerde jihadisten heeft de AIVD eind juni van dit jaar het rapport 'Transformatie van het jihadisme in Nederland' gepubliceerd. Onze conclusies sluiten hier bij aan. De Nederlandse jihadbeweging is omvangrijker dan ooit en vormt een toenemende bedreiging voor de nationale
veiligheid in het algemeen en de Joodse gemeenschap in het bijzonder.
Wij zijn dan ook van mening dat we met dit rapport zowel een belangrijke bijdrage zullen leveren aan het bewustzijn omtrent de veiligheidssituatie als aan die van de Joodse gemeenschap in Nederland.
Op het moment van publicatie is de Israëlische militaire operatie Protective Edge bezig in de Gazastrook. Deze operatie is begonnen om de onophoudelijke raketbeschietingen vanuit Gaza op Israël door Hamas en pogingen tot infiltratie van Israël door terroristen via tunnels te stoppen. Een concrete analyse van deze situatie is niet verwerkt in dit rapport, maar de (inter)nationale ontwikkelingen tonen nu reeds een duidelijk verband tussen militaire spanningen in het MiddenOosten en anti-Israël sentiment dat zich manifesteert in antisemitisme, ook in Nederland.
Abstract: This dissertation investigates the postwar development of the Hollandsche Schouwburg, an in situ Shoah memorial museum in Amsterdam, within the fields of memory, heritage and museum studies. During World War II, over forty-six thousand Jews were imprisoned in this former theater before being deported to the transit camps. In 1962, it became the first national Shoah memorial of the Netherlands and in 1993, a small exhibition was added. In the spring of 2016, the National Holocaust Museum opened, which consists of the Hollandsche Schouwburg and a new satellite space across the street.
This dissertation deals with the question how this site of painful heritage became an important memorial museum dedicated to the memory of the persecution of the Dutch Jews. I argue that this former theater was not a site of oblivion before 1962 but rather a material reminder of the persecution of the Jews which at that time was not an articulated part of the hegemonic memory discourse of the war in the Netherlands. The memorial was gradually appropriated by important Jewish institutions through the installment of Yom HaShoah, an educational exhibition and a wall of names. These are analyzed not by focusing on material authenticity, but instead a case is made for latent indexicality: visitors actively produce narratives by searching for traces of the past. This entails an ongoing creative process of meaning-making that allows sites of memory to expand and proliferate beyond their borders. An important question therefore is how the Hollandsche Schouwburg affects its direct surroundings.
Abstract: In June 2015, the Anne Frank House organised an international conference in Amsterdam in order to compare the situations in four different European countries. Relevant representatives of government authorities, football associations, football clubs, anti-discrimination organisations and supporters from Engeland, Germany, Poland and the Netherlands were invited to join the event.In each of these countries, football-related antisemitism is a well-known phenomenon, yet the incidents vary with regard to background, context and scope. The primary objective of the Anne Frank House was to come to a mutual cross-fertilisation of know-how and experiences with regard to this topic.
This report is based on this two-day conference, and discusses the most significant and illuminating aspects of the expert lectures and additional seminars. The most significant and insightful results from the two-day conference in Amsterdam will form a starting point for future developments in the fight against football-related antisemitism in the aforementioned countries.
Abstract: This book is the first comprehensive study of postwar antisemitism in the Netherlands. It focuses on the way stereotypes are passed on from one decade to the next, as reflected in public debates, the mass media, protests and commemorations, and everyday interactions. The Holocaust, Israel and 'the Jew' explores the ways in which old stories and phrases relating to 'the stereotypical Jew' are recycled and modified for new uses, linking the antisemitism of the early postwar years to its enduring manifestations in today's world.
The Dutch case is interesting because of the apparent contrast between the Netherlands' famous tradition of tolerance and the large numbers of Jews who were deported and murdered in the Second World War. The book sheds light on the dark side of this so-called 'Dutch paradox,' in manifestations of aversion and guilt after 1945. In this context, the abusive taunt 'They forgot to gas you' can be seen as the first radical expression of postwar antisemitism as well as an indication of how the Holocaust came to be turned against the Jews. The identification of 'the Jew' with the gas chamber spread from the streets to football stadiums, and from verbal abuse to pamphlet and protest. The slogan 'Hamas, Hamas all the Jews to the gas' indicates that Israel became a second marker of postwar antisemitism.
The chapters cover themes including soccer-related antisemitism, Jewish responses, philosemitism, antisemitism in Dutch-Moroccan and Dutch- Turkish communities, contentious acts of remembrance, the neo-Nazi tradition, and the legacy of Theo van Gogh. The book concludes with a lengthy epilogue on 'the Jew' in the politics of the radical right, the attacks in Paris in 2015, and the refugee crisis. The stereotype of 'the Jew' appears to be transferable to other minorities.
Contents:
Preface
1 Why Jews are more guilty than others : An introductory essay, 1945-2016
Evelien Gans
Part I Post-Liberation Antisemitism
2 ‘The Jew’ as Dubious Victim
Evelien Gans
3 The Meek Jew – and Beyond
Evelien Gans
4 Alte Kameraden: Right-wing Antisemitism and Holocaust Denial
Remco Ensel, Evelien Gans and Willem Wagenaar
5 Jewish Responses to Post-Liberation Antisemitism
Evelien Gans
Part II Israel and ‘the Jew’
6 Philosemitism? Ambivalences regarding Israel
Evelien Gans
7 Transnational Left-wing Protest and the ‘Powerful Zionist’
Remco Ensel
8 Israel: Source of Divergence
Evelien Gans
9 ‘The Activist Jew’ Responds to Changing Dutch Perceptions of Israel
Katie Digan
10 Turkish Anti-Zionism in the Netherlands: From Leftist to Islamist Activism
Annemarike Stremmelaar
Part III The Holocaust-ed Jew in Native Dutch Domains
since the 1980s
11 ‘The Jew’ in Football: To Kick Around or to Embrace
Evelien Gans
12 Pornographic Antisemitism, Shoah Fatigue and Freedom of Speech
Evelien Gans
13 Historikerstreit: The Stereotypical Jew in Recent Dutch Holocaust Studies
Remco Ensel and Evelien Gans
Part IV Generations. Migrant Identities and Antisemitism in the Twenty-first Century
14 ‘The Jew’ vs. ‘the Young Male Moroccan’: Stereotypical Confrontations in the City
Remco Ensel
15 Conspiracism: Islamic Redemptive Antisemitism and the Murder of Theo van Gogh
Remco Ensel
16 Reading Anne Frank: Confronting Antisemitism in Turkish Communities
Annemarike Stremmelaar
17 Holocaust Commemorations in Postcolonial Dutch Society
Remco Ensel
18 Epilogue: Instrumentalising and Blaming ‘the Jew’, 2011-2016
Evelien Gans
Abstract: This chapter offers a comparative overview of immigrant trajectories and inte-gration outcomes of Russian-Jewish youths (the so-called 1.5 generation) who immigrated to Israel and Germany with their families over the last 25 years. At the outset, I compare Israeli and German reception contexts and policies and present the generic features of the 1.5 immigrant generation. Next I overview the Israeli research findings on Russian Israeli 1.5ers – their schooling, social mobility, cultural and linguistic practices, parents’ role in their integration, and juxtapose them with (still limited) German data. e final section presents two recent German studies of young Russian-Jewish adults and the initial findings from my own study among these immigrants living in four German cities. My interviews with 20 men and women, mostly successful professionals or entrepreneurs, indicate that their upward social mobility was facilitated by the continuous welfare support of their families, school integration programs, and low financial barriers to higher education. Despite common occupation-al and social downgrading of the parental generation in both countries, the 1.5-ers in Israel had to struggle harder to overcome their inherent immigrant disadvantage vs. native peers to access good schools and professional careers. Most young immigrants deem full assimilation in the host country’s main-stream unattainable and opt instead for a bilingual and/or bicultural strategy of integration
Abstract: This book offers an ethnographic inquiry into the notion of ‘living together’ [samenleven], investigating its historical emergence and role in ‘culturalist’ and secularist politics in Flanders, as well as how it shapes everyday life in diverse urban neighborhoods. The term culturalism was coined to denote the exclusionary discourses that have emerged in postcolonial Europe positing migrants as cultural ‘strangers’ from which the nation and the perceived original, ‘autochthonous’ population need to be safeguarded. This book reveals how culturalism resulted in a new political project to ‘heal’ an assumed deficit of fellow feeling in multi-ethnic urban neighborhoods and a new political-ethical injunction for denizens to ‘live together’ with their ‘strange’ neighbors.
The book focuses on two Antwerpean neighborhoods - Oud-Borgerhout and the ‘Jewish Neighborhood’ – and follows the neighborhood engagements of white Belgian, Moroccan-Belgian, and Jewish Belgian denizens. Due to the politics of ‘living together’, everyday neighborhood life has become a stage, on which denizens are confronted with ethical and philosophical questions to which secure or comfortable answers are never found: about the nature and ethics of ‘objective’ perception; the diagnostics of strangeness; and the nature of fulfilled subject-hood and ‘true’ sociability. Denizens try to position themselves in relation to these questions through largely internal performative contestations - between so-called ‘old’ and ‘new Belgians’, ‘modern’ and ‘pious Jews’, ‘decent’ and ‘bad Moroccans’. Tracing these negotiations, this book pushes for an understanding of lived culturalism in contemporary Europe that attends to the complexities and ambivalences in, and beyond, the imbrication of the allochthon-autochthon divide in denizens’ (self)understandings.
