Abstract: ο ανά χείρας βιβλίο συνιστά μια απόπειρα διερεύνησης της ελληνο-εβραϊκής ταυτοτικής αναφοράς στο πλαίσιο της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας, αφού η μοντέρνα εκδοχή της εβραϊκότητας ξεδιπλώνεται με ορόσημο την νεωτερικότητα. Μέσα από την εκπόνηση μιας επιτόπιας εμπειρικής έρευνας επιδιώκεται η διερεύνηση, αφενός του τρόπου με τον οποίο οι Έλληνες/δες Εβραίοι/ες αυτο-προσδιορίζονται, όσον αφορά την ατομική και συλλογική διάσταση της εθνικής, εθνοτικής και θρησκευτικής τους ταυτότητας, αφετέρου του τρόπου με τον οποίο διακλαδώνονται και συμπλέκονται οι μεταλλαγές και οι μεταμορφώσεις αυτής της ταυτότητας με ορόσημο το Β' Παγκόσμιο πόλεμο.
Η έρευνα εστιάζει συγκριτικά, στις Ισραηλιτικές Κοινότητες των Αθηνών, της Θεσσαλονίκης, της Λάρισας και του Βόλου, και επιχειρεί να απαντήσει στα ακόλουθα ερωτήματα. Πως βλέπουν τον εαυτό τους οι Έλληνες/δες Εβραίοι/ες: ως θρησκευτική μειονότητα, ως εθνοτική ομάδα ή απλώς ως κανονικά και πλήρη μέλη της ελληνικής κοινωνίας; Πως αντιλαμβάνονται την ιουδαϊκή τους ταυτότητα: ως θρησκευτική πίστη ή ένταξη, ως τήρηση των ιουδαϊκών τελετουργικών και εθίμων ή ως εθνο-πολιτισμική παράδοση; Ποιες είναι οι επιρροές της μεταβαλλόμενης (εκκοσμικευόμενης) ελληνικής κοινωνίας στην ελληνο-εβραϊκή ταυτότητα; Ποιο ρόλο παίζει το Ισραήλ στην ταυτοτική τους αναφορά; Πως βλέπουν τους μη Εβραίους, Έλληνες συμπολίτες; Με τη χρήση ποιοτικών και ποσοτικών μεθοδολογικών εργαλείων, μέσα από μια συγκριτική προοπτική τριών γενεών από το τραυματικό γεγονός του Ολοκαυτώματος, εξετάζονται οι εκφράσεις και οι συνιστώσες, οι υποδηλώσεις και οι συνισταμένες, οι διαφοροποιήσεις και οι περιδινήσεις του ταυτοτικού αυτο-προσδιορισμού των Ελλήνων/δων Εβραίων, στη συνεχώς μεταβαλλόμενη και κατά επίπεδα εκκοσμικευμένη, ελληνική κοινωνική πραγματικότητα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Abstract: It is a fact, that the Holocaust of European Jews has marked in various ways the Jewish diaspora and the Jewish presence worldwide. In the case of the Jews who live in Greece and especially in the city of Thessaloniki, though the Community delayed to break silence about this traumatic historic event, this fact was never let slip from memory. In the public sphere of action, the updating of Holocaust takes place through community actions at first hand and, later, through initiatives from local authorities, by making mnemonic and memorial donations. For the past seventy-four years, Holocaust inheres as a memory in three post-war Jewish generations in Thessaloniki and seals diversely the identity of the social subjects. This mnemonic event in collaboration with the social and politic developments and turmoils, describes the identity of the Jewish element, both directly and indirectly. The presentation will be focused on qualitative empirical data of fieldwork, from a sociological analysis perspective. More specifically, in this paper it will be explored the way in which, the Holocaust of the Greek Jewry emphasizes on the individual and collective responsibilities and, at the same time, it’s function as a contemporary conservation mechanism of the Jewish identity, a cohesive bond of the Greek-Jewry in Thessaloniki.
Abstract: Το ανά χείρας βιβλίο συνιστά μια απόπειρα διερεύνησης της ελληνο-εβραϊκής ταυτοτικής αναφοράς στο πλαίσιο της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας, αφού η μοντέρνα εκδοχή της εβραϊκότητας ξεδιπλώνεται με ορόσημο την νεωτερικότητα. Μέσα από την εκπόνηση μιας επιτόπιας εμπειρικής έρευνας επιδιώκεται η διερεύνηση, αφενός του τρόπου με τον οποίο οι Έλληνες/δες Εβραίοι/ες αυτο-προσδιορίζονται, όσον αφορά την ατομική και συλλογική διάσταση της εθνικής, εθνοτικής και θρησκευτικής τους ταυτότητας, αφετέρου του τρόπου με τον οποίο διακλαδώνονται και συμπλέκονται οι μεταλλαγές και οι μεταμορφώσεις αυτής της ταυτότητας με ορόσημο το Β' Παγκόσμιο πόλεμο.
Η έρευνα εστιάζει συγκριτικά, στις Ισραηλιτικές Κοινότητες των Αθηνών, της Θεσσαλονίκης, της Λάρισας και του Βόλου, και επιχειρεί να απαντήσει στα ακόλουθα ερωτήματα. Πως βλέπουν τον εαυτό τους οι Έλληνες/δες Εβραίοι/ες: ως θρησκευτική μειονότητα, ως εθνοτική ομάδα ή απλώς ως κανονικά και πλήρη μέλη της ελληνικής κοινωνίας; Πως αντιλαμβάνονται την ιουδαϊκή τους ταυτότητα: ως θρησκευτική πίστη ή ένταξη, ως τήρηση των ιουδαϊκών τελετουργικών και εθίμων ή ως εθνο-πολιτισμική παράδοση; Ποιες είναι οι επιρροές της μεταβαλλόμενης (εκκοσμικευόμενης) ελληνικής κοινωνίας στην ελληνο-εβραϊκή ταυτότητα; Ποιο ρόλο παίζει το Ισραήλ στην ταυτοτική τους αναφορά; Πως βλέπουν τους μη Εβραίους, Έλληνες συμπολίτες; Με τη χρήση ποιοτικών και ποσοτικών μεθοδολογικών εργαλείων, μέσα από μια συγκριτική προοπτική τριών γενεών από το τραυματικό γεγονός του Ολοκαυτώματος, εξετάζονται οι εκφράσεις και οι συνιστώσες, οι υποδηλώσεις και οι συνισταμένες, οι διαφοροποιήσεις και οι περιδινήσεις του ταυτοτικού αυτο-προσδιορισμού των Ελλήνων/δων Εβραίων, στη συνεχώς μεταβαλλόμενη και κατά επίπεδα εκκοσμικευμένη, ελληνική κοινωνική πραγματικότητα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Abstract: Η μακρόχρονη ελληνο-εβραϊκή παρουσία στην Ελλάδα παρακολουθεί τις πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές που επισυμβαίνουν στην ελληνική κοινωνία, η οποία βαθμιαία εκκοσμικεύεται και εκσυγχρονίζεται. Εξετάζοντας την περίπτωση της ελληνο-ισραηλιτικής παρουσίας, βάση οργάνωσης των Ισραηλιτικών Κοινοτήτων είναι η κοινότητα (ένας κοσμικός θεσμός) και όχι η θρησκεία (ο θρησκευτικός θεσμός), κατά συνέπεια η ταυτότητα των σύγχρονων Ελληνίδων Εβραίων γυναικών παρουσιάζεται εκμοντερνισμένη. Και αυτό, επειδή αφενός ο θρησκευτικός προσδιορισμός έχει λάβει περισσότερο πολιτιστική σημασία και αφετέρου, διότι οι γυναικείοι ρόλοι διαδραματίζονται εντός και εκτός του εβραϊκού περιβάλλοντος, αφού οι δρώντες άνθρωποι περιδιαβαίνουν τόσο εντός των ιουδαϊκών ορίων, όσο και εντός της εκκοσμικευμένης ελληνικής κοινωνίας.
Στο πλαίσιο της μοντέρνας αυτής πραγματικότητας, ο ρόλος των γυναικών κινείται ανάμεσα στην παράδοση και στη νεωτερικότητα, εφόσον τα γυναικεία υποκείμενα από τη μία πλευρά αποδέχονται την πλήρη ενσωμάτωσή τους στην κοσμική ελληνική κοινωνία, και από την άλλη πλευρά θεωρούνται άτυποι φορείς διατήρησης της ιδιαίτερης παραδοσιακής εβραϊκής τους ταυτότητας. Στόχος της παρούσας εισήγησης, είναι να διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο οι Εβραίες γυναίκες στην Ελλάδα διαχειρίζονται την παραδοσιακή και ηθική πλευρά της ταυτότητάς τους, σε πλήρη συνάρτηση με το εκκοσμικευμένο ελληνικό πλαίσιο.
Abstract: Thessaloniki, due to its geopolitical position, has functioned as a crossroad of many people and many religions. In particular, the Jewish presence reached its apogee during the Ottoman period (15th-20th Century). Over the past hundred years, after the official annexation of Thessaloniki to the Greek state, the identity of the Jews changed. Despite the numerical weakness of the old ethno-religious Jewish community during its annihilation in the years 1941-44, today, once again, Jews claim a place in the city life. This paper will focus on the contemporary Jewish female presence in Thessaloniki. On the one hand, Jewish women have their own role contributing in various ways to the maintenance, transmission, and reproduction of their particular ethnoreligious identity. On the other hand, they negotiate their active role in the modern Greek society. In other words, the author investigates the ways in which Jewish women negotiate between tradition and modernity, between their own traditional and modern identity.
Abstract: The present qualitative and quantitative research highlights the contemporary ethno-local aspects of the Greek Jewish identity(-ies), that is Sephardic and Romaniote traditions, within the ever-changing world and more specifically, within the context of the secularized local Greek society. The religious identity of Greek Jewry, although referring to the acceptance of the Jewish religion (Orthodox Judaism) is presented theoretically as their basic coherent element; however, it has acquired another more cultural meaning in practice.
Through this empirical research, this article seeks to examine how the self-characterization of a person as a Jew currently living in Greece, is expressed, which ethno-local characteristics emerge, and how those are differentiated from generation to generation both within and outside the Jewish context and environment. For this research purpose, one hundred and fifty Jews (150) aged 18-75 years old from four different Greek towns (Athens, Thessaloniki, Larissa, Volos) were interviewed. The interviews were conducted during 2016-2017 in the largest Jewish communities in Greece (J.C.A., J.C.T., J.C.L., J.C.V.),2 located in the above cities
Abstract: Since the ancient times, Jews used to be in a diasporic situation. While embracing new elements,
being in and out of their borders, in and out of their communities and regarding social, political and
economical factors of the place they lived in, the Jewish people were reconsidering and reconstructing
their ethnoreligious and cultural identity. In this paper, the contemporary Jewish identity will be
explored, —both individually and collectively— in the context of the pluralistic city of Thessaloniki,
Greece. Which are the components that their identity is compromised of? On the one hand, how
does the factor of their recent Sephardic (Judeo-Spanish) origin influence their identitarian reference?
On the other hand, how does the current state of Israel remodel and form new identitarian aspects
of them? And finally, how does the Greek context affect their personal, communal and national
identity? Living in a Greek secular state, where the majority of its citizens regard themselves as
Orthodox Christian believers, what relations might be shaped between the non Jews and the Jews?
How do the Jews perceive their self identity? By using empirical data of fieldwork, the writer will
endeavor to attribute the diasporic paths of the long term indigenous, Greek, Jewish identity —both
national and religious— in the geographical place of the city of Thessaloniki.
