Abstract: В этом небольшом очерке автор говорит об основных принципах еврейской благотворительности, а также дает краткую характеристику ее основных направлений в современной России. Подчеркивается, что деятельность еврейских благотворительных организаций направлена в основном на помощь пожилым и нуждающимся людям. В то же время, как отмечает автор, люди с ограниченными возможностями здоровья, как правило, оказываются вне поля зрения таких организаций, как и государственных социальных служб. Далее Е. Э. Носенко-Штейн рассказывает о руководителе одной из таких организаций — А. Е. Кирносе и о том, как его приход туда связан с еврейской самоидентификацией. По мнению автора, такая самоидентификация — одна из существующих в современной России. Автор называет ее
носителей Хранителями, поскольку они сохраняют некоторые элементы традиционной еврейской культуры и исторической памяти. Ниже с небольшими сокращениями публикуется интервью, которое автор провела с А. Е. Кирносом в июле 2020 г.
Abstract: На основе архивных данных, региональной периодики и материалов работы автора в еврейской
общине Челябинска рассматривается ее история в 1989–2002 гг., а также наиболее значимые тенденции ее развития: языковая среда и специфика идентичности еврейского населения Челябинска,
создание культурно-просветительских и благотворительных организаций, возрождение традиционных институтов еврейских общин. Не последнюю роль в рассматриваемых процессах играли связи с
Израилем, международными благотворительными еврейскими организациями («Джойнт», «Сохнут»,
«Хабад Любавич Ор-Авнер»), которые оказывали общине помощь для удовлетворения культурных и
образовательных потребностей. Исследование еврейских общин в рамках диаспорной традиции перспективно для понимания как антропологии еврейских общин в бывшем СССР, так и иных феноменов, связанных с образом жизни в диаспоре.
Abstract: Статья посвящена анализу текущей ситуации в еврейской общине Еврейской автономной области, анализу роли и места «еврейского фактора» в социальной структуре ЕАО. Основные исследовательские методы,
использованные при подготовке материала, – методы наблюдения (в том числе включенного наблюдения) и глубинного интервью. Исследование стало возможным благодаря гранту Фонда социальных исследований
«Хамовники».
Несмотря на незначительное по формальным показателям количество проживающих в области евреев, «еврейский фактор», который не сводится к этничности, является в жизни области весьма заметным. Евреи присутствуют во всех районах автономной области и составляют важную часть ее управленческой, культурной и бизнес-элиты. Именно евреи и еврейство являются звеном, связующим лоскутную территорию
области с ее разнородной экономико-географической и этносоциальной структурой. На еврейской основе формируется уникальная новая этнокультурная общность со своими особыми чертами и самоидентификацией. Неевреи по происхождению зачастую воспринимают еврейскую культуру, историю, этническую особенность Еврейской автономной области как часть своей собственной идентичности. Внутри этой новой общности существует и развивается традиционная еврейская общинная инфраструктура с синагогой, кошерным общепитом, образованием и т. п. Наличие небольшой, но живой, функционирующей по
всем строгим правилам еврейской религиозной общины способствует сохранению еврейского ядра и еврейского характера автономной области, а также консолидирует более широкие слои евреев и неевреев, в
том числе представителей власти, вокруг еврейского историко-культурного наследия области.
Функционирование еврейских общин способствует формированию в Еврейской автономной области «многонационального еврейского народа», согласно концепции С.Г. Кордонского Развитие еврейских общин и консолидация вокруг них разноэтничного населения обеспечивает укрепление этносоциального потенциала Еврейской автономной области в целом.
Abstract: В статье рассматривается история и современное состояние краснодарских еврейских некоммерческих организаций, деятельность которых имеет светский, а не религиозный характер. Таковыми являются две институции – общество еврейской культуры «Шалом» и благотворительная организация «Хэсэд».
История данных объединений начинается в 1990-е гг., когда тяжесть социально-экономической жизни евреев города, относящихся к социально незащищенным категориям населения, побудила еврейских активистов к созданию обществ, которые способствовали бы консолидации евреев. В статье описывается процесс создания каждой из организаций, особенности их работы. Общество «Шалом» нацелено прежде всего на просвещение и репрезентацию еврейской общины в городе, для «Хэсэда» главные задачи сосредоточены в социальной сфере: оказание помощи нуждающимся еврейским семьям, материальная
поддержка. Кроме того, автор указывает на важность сотрудничества «Хэсэда» с международной благотворительной организацией «Джойнт» и описывает, как оно складывалось, а также рассматривает отношения «Хэсэда» и «Шалома» с религиозной общиной города. В настоящее время две рассмотренные в статье организации являются ядром светской еврейской общины Краснодара
Abstract: The Fifth Survey of European Jewish Community Leaders and Professionals, 2021 presents the results of an online survey offered in 10 languages and administered to 1054 respondents in 31 countries. Conducted every three years using the same format, the survey seeks to identify trends and their evolution in time.
Even if European Jewish leaders and community professionals rank antisemitism and combatting it among their first concerns and priorities, they are similarly committed to expanding Jewish communities and fostering future sustainability by engaging more young people and unaffiliated Jews.
The survey covers a wide variety of topics including the toll of COVID-19 on European Jewish communities and a widening generational gap around pivotal issues. Conducted every three years since 2008, the study is part of JDC’s wider work in Europe, which includes its partnerships with local Jewish communities and programs aiding needy Jews, fostering Jewish life and leaders, resilience training.
The respondents were comprised of presidents and chairpersons of nationwide “umbrella organizations” or Federations; presidents and executive directors of private Jewish foundations, charities, and other privately funded initiatives; presidents and main representatives of Jewish communities that are organized at a city level; executive directors and programme coordinators, as well as current and former board members of Jewish organizations; among others.
The JDC International Centre for Community Development established the survey as a means to identify the priorities, sensibilities and concerns of Europe’s top Jewish leaders and professionals working in Jewish institutions, taking into account the changes that European Jewry has gone through since 1989, and the current political challenges and uncertainties in the continent. In a landscape with few mechanisms that can truly gauge these phenomena, the European Jewish Community Leaders Survey is an essential tool for analysis and applied research in the field of community development.
Abstract: The main purpose of this article is to consider the dynamics and features of Jewish communities and organisations in Ukraine in the context of current socio-cultural and socio-political processes. This involves the following tasks: to reveal the principles and nature of the so-called "umbrella" Jewish organisations that unite local communities and to reconstruct the dynamics of the Jewish segment in Ukrainian society. The analysis is based on a systematic reconstruction of theoretical models of religious phenomena and their connection with modern research subjects in the field of practical religious studies. The author argues that the activities of Jewish religious organisations and communities are manifested in various spheres of life, particularly education, charity, and social work. At the same time, the article identifies challenges that remain relevant for religious communities and organisations, such as financing initiatives, the assistance in reducing the level of anti-Semitism in the country, and raising the level of Jewish education. The study of the functioning of Jewish religious communities in Ukraine in connection with the development of civic institutions allows to investigate the actualisation of this type of activities, as well as their impact on public life. That is why, in the context of the analysis and the goals formulated in this work, specific examples of the dynamic functioning of Jewish religious communities have been considered.
Abstract: After the decades of discrimination against organized Jewish life in the Soviet Union, the present period shows creation and rapid development of Jewish national organizations and institutional infrastructure of Jewish communities in most of the post-Soviet states, especially in Russia and Ukraine. Not a few of these organizations were rooted in history of Jewish life in the USSR after World War II, including the experience of the creation and existence of legal (state-sponsored), illegal (underground national and human rights organizations), and quasi-legal (religious communities) Jewish social institutions in a hostile social and political environment. The Jewish organizations, including local/sectarian institutions, municipal/regional federations, as well as nationwide «umbrella» structures, that were established in the USSR successor states, had to meet the challenge of new conditions of Jewish life in post-communist countries which included a demand for services normally provided by a Jewish community (education, welfare, synagogues, cultural activities, etc.) and a need for an adequate institutional framework which reflected local Jewish identity (whether ethnic nationalism or cultural/religious affiliation)...
Abstract: As soon as the seriousness of the COVID-19 pandemic became evident, concern began to be expressed in the Jewish community about how its effects might damage aspects of Jewish life. Our July 2020 survey of Jews across the UK was designed to investigate some of these effects and bring some data into policy discussion about the future of the community.
Part of that discussion involves community income, and specifically whether Jews will feel able to donate to charities in the ways they have previously, or if they will continue to pay membership fees to synagogues or make voluntary contributions to cover the Jewish studies programmes, security and other supplementary activities in Jewish schools.
This paper looks at these issues first by examining respondents’ giving behaviours in 2019, and comparing them to their actual or expected behaviours during the first few months of the pandemic. It finds that, as of July 2020, its effects were found to be rather limited – while charitable giving, synagogue membership fees and voluntary contributions to schools were all expected to take a hit, a strong majority indicated no change in their giving behaviour at this time. Moreover, there are some indications that a shift has taken place in people’s tendency towards giving to Jewish charities over general ones. Whether this is part of a longer-term trend or simply a response to the pandemic is unclear.
The study then investigates those who said they were planning to make a ‘negative switch’ in their giving behaviour, to explore the extent to which that change was due to economic factors caused by the pandemic, or two alternative possibilities: their economic situation prior to it, or the strength/weakness of their Jewish identity.
It finds that changes in behaviour are heavily influenced by the economic impact of the pandemic, particularly with respect to synagogue membership fees, but that Jewish identity also plays a part, most acutely in relation to making voluntary contributions to schools.
Topics: Main Topic: Other, Jewish Identity, Jewish Revival, Antisemitism, Jewish Culture, Jewish Heritage, Rabbis, Kashrut, Shechita / Ritual Slaughter, Jewish Organisations, Care and Welfare
Abstract: Kniha sa zaoberá židovskou komunitou v období po novembri 1989. Úvodné časti (Úvod, Výskum, Literatúra) majú informatívny charakter. Ťažisko knihy tvoria tri kapitoly. Prvá z nich, nazvaná Komunita, sumarizuje vznik Ústredného zväzu Židovských náboženských obcí a jeho vzťahy s náboženskými obcami. Priestor dostala aj charakteristika základných pojomov, súčasné aktivity a dve dôležité inštitúcie židovskej komunity: Dokumentačné stredisko holokaustu a Židovské komunitné múzeum, ktoré pôsobí v priestoroch bratislavskej synagógy.
Druhá kapitola si všíma dva historické sviatky (Pesach a Chanuka), ktoré porovnáva s prejavmi pripomienok holokaustu. Autor analyzuje spoločné a rozdielne znaky, premeny v čase, ale hlavne význam, aký majú tieto príležitosti pre súčasníkov.
V kapitole Symboly autor analyzuje a prepája zdanlivo nesúvisiace fenomény, ako sú synagóga, kaviareň, židovský humor či memoriál Chatama Sofera.
Záver monografie ukazuje, že pre zložité súčasné procesy sú charakteristické tri zdanlivo jednoduché pojmy: zjednodušovanie, individualizácia a najmä selektívny prístup k tradičným religióznym a sviatočným javom. V praxi to znamená prechod od kolektívnej realizácie aktivít k individuálnym prejavom, od verejného k súkromnému a v konečnom dôsledku od komplexného k selektívnemu. Predovšetkým faktor selektívnosti sa javí ako určujúci pri analýze súčasného stavu a úvahách o možných trendoch budúcnosti.
Abstract: The first wave of the new coronavirus pandemic swept through Slovakia between March 1 and May 31, 2020. During this relatively short period, four important Jewish holidays took place: Purim, Pesach, Lag BaOmer, and Shavuot. When the news of the pandemic initially broke, a large part of Slovak society viewed COVID-19 as a remote, and therefore, not entirely dangerous, threat. This attitude shifted on March 6, , when the first case of the disease was confirmed in the country. On March 9, the authorities reacted by introducing the first set of public health measures, which the Jewish Religious Community immediately relayed to its members. The policy adopted by the JRC leadership was faced with a serious religious challenge. In these conditions, the observance of holidays required a degree of improvisation. Bar a few extraordinary examples, it was impossible to fulfill all of the traditionally required customs. Factors of selectiveness, streamlining, and individualization therefore had an even greater impact than usual. Involuntary isolation brought out the importance of family ties, as well as the need for solidarity.
Abstract: Artykuł prezentuje działania edukacyjne i społeczno-kulturalne o cha-rakterze inkluzywnym prowadzone w Polsce dla społeczności żydowskiej przez jej członków i członkinie zrzeszonych w Stowarzyszeniu Żydowskim Cukunft. Jako świecka organizacja Cukunft w swoich działaniach bazuje na żydowskich wartościach religijnych i kulturowych, z którymi zwraca się zarówno do spo-łeczności żydowskiej, jak i nieżydowskiej (świeckiej, katolickiej, protestanckiej i muzułmańskiej). Dzięki takiemu nowatorskiemu podejściu Cukunft stara się poruszać ważne kwestie społeczne, jak stereotypy, uprzedzenia, dyskryminację i wykluczenie ze względu na wyznanie, afiliację religijną, pochodzenie narodowe i etniczne, wiek, płeć, orientację seksualną i status społeczny. Celem tych działań jest wspieranie polskiego społeczeństwa obywatelskiego otwartego na różnorod-ność i bogactwo kulturowe Polaków należących do różnych grup mniejszościo-wych oraz aktywne przeciwdziałanie wszelkim formom rasizmu, antysemity-zmu, ksenofobii i wykluczenia społecznego. Tego typu podejście w żydowskiej edukacji religijnej pozwala podtrzymać pamięć o żydowskich wartościach kultu-rowo-religijnych i nadać im nową, uniwersalną jakość. Dzięki temu są one nadal obecne w przestrzeni społecznej. Słowa kluczowe: dialog religijny, dyskryminacja krzyżowa, inkluzywność reli-gijna, judaizm, wykluczenie, Żydzi W opracowaniach naukowych dotyczących współczesnego życia żydow-skiego w Polsce przyjęło się uważać, że wraz z upadkiem komunizmu po 1989 roku nastąpił dynamiczny rozwój polskiej społeczności żydowskiej, określany mianem żydowskiego odrodzenia (Jewish Revival) 1. Dowodem tego 1 Tematyką odrodzenia żydowskiego w Polsce po 1989 roku od wielu lat naukowo zajmują się m.in.
Abstract: На протяжении почти 30 лет, прошедших после распада СССР в 1991 году, численность еврейского населения Беларуси постоянно сокращалась вследствие ассимиляции, естественной убыли (депопуляции) и особенно ‑ эмиграции из страны. Еврейские общинные организации оценивают численность еврейского населения республики на сегодняшний момент либо 9-15, либо 30-40 тысяч человек. Тем не менее, в стране действует разветвленная сеть городских, религиозных, культурных и других еврейских организаций, объединенных в три, иногда соперничающие друг с другом «зонтичные» структуры. Лоббистские возможности еврейских организаций, которые в Беларуси, в отличие от иных постсоветских республик, не находятся под опекой крупного частного бизнеса или межрегиональных еврейских объединений, ограничены и потому фактически зависят от личных связей отдельных общинных лидеров с представителями власти. Интерес широкой публики к еврейской истории и культуре; желание властей превратить еврейскую историю Беларуси в дипломатический и политический бренд и продвижение, в рамках политики развития туризма в стране, идеи международного еврейского паломничества к «сакральным иудейским объектам», по аналогии с паломничеством иудеев на Украину в период осенних праздников ‑ перспективы общинной жизни Беларуси в ближайшие годы.
Abstract: В конце прошлого, 2018го и начале этого 2019 года были опубликованы очередные доклады израильских, российских и украинских организаций, вовлеченных в процесс мониторинга появлений антисемитизма и ксенофобии на просторах бывшего СССР, и прежде всего – в России и Украине. Факты и выводы этих документов стали богатым информационным поводом и предметом оживленной дискуссии представителей политических кругов этих стран и различных фракций постсоветских еврейских элит. Основные разногласия связаны с темой классификации тех или иных событий в качестве антисемитских проявлений. Точкой соприкосновения сторонников разных подходов является стремление уделять особое внимание не только прямым физическими преступлениями или вандализма на почве ненависти к евреям, но и таким сюжетам как подстрекательство, попытки диффамации евреев и Израиля, отрицание Катастрофы, и антисемитизм, замаскированный под «антисионизм».
В конце прошлого, 2018-го и начале этого 2019 года вниманию общественности были представлены очередные доклады организаций, вовлеченных в процесс мониторинга появлений антисемитизма и ксенофобии на просторах бывшего СССР, и прежде всего – в России и Украине. Где тема отношения властей и общества к евреям стала заметным элементом психологической, дипломатической и информационной активности, сопровождающей уже более чем четырехлетний тяжелый конфликт между двумя странами. Не случайно, что факты и выводы документов, представленных в нынешней – как и прошлогодней серии докладов, стали богатым информационным поводом и предметом оживленной дискуссии представителей политических кругов этих стран и различных фракций постсоветских еврейских элит
Abstract: Катастрофа европейского еврейства привела к почти полному исчезновению еврейской общины Германии. Чудо случилось в 1990-х годах, когда русскоязычные евреи стали тысячами прибывать в эту страну. Для местных евреев неожиданная иммиграция казалась удачным шансом, выпавшим еврейским сообществам и обществу в целом. Однако первое поколение русско-еврейских иммигрантов столкнулось с большим числом социальных проблем и трудностей интеграции на рынок труда. К этому следует добавить культурное отчуждение от немецкого общества и серьезные различия в культуре, ментальности и идентичности с местными еврейскими общинами. А также конфликты между старожилами и новоприбывшими относительно желаемых моделей организации еврейской жизни – в силу чего и через тридцать лет после начала иммиграции русские евреи все еще мало представлены в общенациональном еврейском руководстве. И все же, впервые после окончания Второй мировой войны у еврейских общин Германии появился шанс построить плюралистическую модель религиозных, культурных, образовательных и политических проектов. Второе поколение русских евреев Германии не сталкивается с проблемами интеграции, подобные проблемам родителей, и большинство из этого поколения вольется в немецкий средний класс и профессиональную элиту страны – или уже находятся там. Но при этом совершенно непонятно пока, до какой степени второе поколение русских евреев будет искать собственные корни, интересоваться еврейским наследием и участвовать в жизни еврейских общин.
Abstract: Dr. Zvi Feine served the Jewish communities of Romania and Poland as country director for the Joint Distribution Community during those two countries respective transitions from Communist rule. This memoir of his work under the constraints of communism, through the violent December 1989 revolution in Romania and the more peaceful transition in Poland, and in the aftermath of transition to democracy describes the challenges of effective communal service in turbulent times. The mission of the JDC was to support and partner with the Jewish communities that remained after the devastation of the Holocaust, sustaining the Jews of Eastern Europe with material and communal assistance. Dr. Feine relates poignant and harrowing memories of working under the constant surveillance of the Securitate secret service agency and dealing with the aftermath of the revolution and the resistance to change, all the while navigating a complex and delicate web of history, religious and cultural mores, personalities, ideals, and hopes. Illustrated here are numerous principles of communal work, including the importance of understanding the cultural context, resource and leadership development, and the crucial role that lay leaders can play. Communal workers in the Jewish community and beyond will benefit from Dr. Feine's accumulated wisdom over a lifetime of community service in positions all over the globe.